Karal: Tarımsal AR-GE harcamaları yaklaşık 20 milyon dolara geriledi

• 2025-11-28 15:16:07

DEVA Partili Karal, Türkiye’nin iklim krizine uyum, gıda arz güvenliği, kırsal kalkınma ve verimlilik artışı hedeflerine ulaşabilmesi için tarımsal araştırma–geliştirme (AR-GE) faaliyetlerine yapılan kamu yatırımları kritik öneme sahip olduğunu ancak son yıllarda bu alana ayrılan kaynakların belirgin biçimde azaldığını söyledi.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2025 II. Çeyrek Destekleme İstatistikleri’nde 89,7 milyar TL’lik toplam destekleme bütçesi içinde AR-GE payının yalnızca yüzde 0,6 olarak açıklanmasının ciddi bir politika zafiyeti oluşturduğunu vurgulayan Karal, şunları dile getirdi:

“Türkiye’nin tarımsal AR-GE harcamaları 2014 yılında 170 milyon dolar seviyesine yükselmişken, 2024 yılı itibarıyla yaklaşık 20 milyon dolara gerilemiştir. Bu dramatik düşüş, üretime, verimliliğe ve çiftçi gelirlerine doğrudan yansımaktadır. AR-GE kaynaklarının son yıllarda belirgin ve sürdürülebilir biçimde azaltılması tarımsal üretim kapasitemizi, kırsal kalkınmayı, verimlilik artışını ve iklim risklerine karşı dayanıklılığımızı zayıflatmaktadır.”

Karal’ın, Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle Meclis’e verdiği önergedeki sorulardan bazıları şu şekilde:

“AR-GE yatırımlarındaki düşüşün başlıca sebepleri nelerdir?, 2000–2024 yılları arasında tarımsal AR-GE için yıllar itibarıyla ayrılan kamu kaynakları ne kadardır?, 2025 yılı itibarıyla toplam tarımsal destekleme bütçesinin ne kadarı AR-GE faaliyetlerine ayrılmıştır? Bu oranın son 10 yıldaki yıllık değişimi nasıldır?, 2020–2025 döneminde Bakanlığınız tarafından yürütülen tarımsal AR-GE proje sayısı kaçtır? Bu projeler hangi tematik alanlarda ve bölgelerde yoğunlaşmaktadır?, Son beş yılda tarımsal potansiyeli yüksek illerde yürütülen AR-GE proje sayısı ve bu projelere ayrılan bütçe tutarı nedir?”